Massage phòng trị chuột rút
Trong
đời, hẳn bạn thỉnh thoảng cũng từng bị "chuột rút", bà con phía nam gọi
là "vọp bẻ", chỗ này bị "rút" lên thì chỗ khác bị "bẻ" xuống, rất khó
chịu. Vậy chuột rút là gì?
Đó
là hiện tượng co thắt cơ đột ngột, thường xuất hiện ở một bắp chân hai
vai, gây cảm giác đau tê, cứng đến mức không cử động được. Phần cơ co
lại giống như "chuột" và "rút" ngắn như khi cậu Tý ở tư thế nằm nên bà
con mình gọi là "chuột rút".
Bệnh thường xảy ra vào ban đêm khi đang ngủ, với những người bị bệnh tiểu đường, parkinson, bệnh tuyến giáp, bệnh thận.
Đặc
biệt, với những người đang bơi bỗng dưng co rút bắp chân thì thật nguy
hiểm vì không thể tiếp tục bơi được nữa. Lại có người lao động trong môi
trường nhiệt độ cao, đổ mồ hôi nhiều, thiếu muối và một số chất điện
giải, đang làm bỗng cứng đơ một chân, phải ngồi xuống xoa, nắn, bóp.
Những
vận động viên (VĐV) tập luyện với cường độ cao, acid lactic ứ lại làm
cơ co thắt bất thường; có người đang chạy phải dừng lại vì không thể
chạy nổi nữa. Báo cáo cho thấy một nửa sổ VĐV chạy marathon bị chứng
bệnh này.
Những
người thừa cân, béo phì, chân bị quá tải vì thể trọng bên trên đè ép
xuống, máu ứ vùng dưới, chẳng những gây giãn tĩnh mạch mà cơ cũng bị co
rút bất thường. Phụ nữ có thai cũng thường bị "chuột rút".
Nhìn
chung, trong cơ thể bạn có sự biến động, mất cân bằng là sẽ ảnh hưởng
trực tiếp đến sự co giãn của cơ và thế là "chuột rút" xuất hiện.
Vì sao bị "chuột rút"?
Ba
nghiên cứu gần đây về cảm thụ ở da, về phản xạ tuỷ và do điện hoạt động
của cơ (electromyography, EMG) đều thống nhất rằng: khi sự dẫn truyền
thần kinh cơ bị rối loạn, thì lẽ ra cơ ở trạng thái giãn, lại tiếp tục
co dẫn đến cứng (Scwellnus và cộng sự).
Nếu
đã do thần kinh cơ thì tế bào cơ cũng như những tế bào khác vận hành
theo một quy luật chung: chúng co giãn nhịp nhàng là nhờ sự cân bằng của
các ion (Na, Ca, Kali, Mg...) di chuyển bên trong và bên ngoài cơ. Khi
cân bằng này bị rối loạn do thiếu hay do vận động không hợp lý sẽ gây ra
sự co cứng.
Hầu
hết những VĐV bị "chuột cắn, rút" đều có mối liên quan đến phản xạ tủy,
đó là các tế bào thần kinh vận động alpha. Sự mệt mỏi của tế bào vận
động alpha xuất hiện ở receptor cảm thụ đến cơ và ức chế cả sự vận hành ở
gân của cơ.
Nhận
xét nữa là khi bị lạnh (nhảy xuống nước lạnh buổi sáng khi chưa làm ấm
cơ thể) rất dễ bị "chuột rút". Có một yếu tố phải kể đến là sự co cứng
đột ngột "chuột rút" cũng có tính chất gia đình. Nếu cha mẹ bạn bị
"chuột rút" thì bạn cũng sẽ được kế thừa các chứng bệnh khó chịu này và
khi đi bơi nhớ đi cùng với một vài người bạn, phòng khi một bên "mái
chèo" "chết máy" bất tử.
Phòng và chữa chuột rút
Thường
"chuột rút" không kéo dài và không gây hậu quả trầm trọng, nhưng nếu
bạn đang làm việc hay đang vận động thì tai nạn có thể xảy ra.
"Chuột
rút" ở cẳng chân: bạn ngồi xuống, dùng tay kéo nhẹ các ngón chân (dù
chúng đang bị tê), chú ý nhất là kéo ngón chân cái. Nếu bạn đang chạy
marathon, bị co cơ bắp đùi thì lập tức bác sĩ của bạn hoặc đồng nghiệp
giúp kéo thẳng chân, ấn đầu gối xuống để cơ hết co, sau đó tiếp tục dùng
dầu nóng xoa bóp.
Nếu
bạn bị giãn tĩnh mạch chi dưới lại hay bị chuột rút cần mang vớ (bít
tất) có tác dụng đàn hồi để đè ép máu tĩnh mạch giúp chúng trở về tim
tốt hơn, tránh ứ đọng. Phụ nữ nên mang giày thấp để không gây quá tải
cho chi dưới.
Muốn
phòng bệnh, điều đơn giản là uống nước đủ bởi khi thiếu nước, sự chuyển
hóa vật chất trong tế bào bị rối loạn sẽ gây ra biến động nhẹ đầu tiên
là co rút cơ. Nếu bạn làm việc trong môi trường nóng nực, đổ mồ hôi
nhiều, nên bổ sung chút muối trong nước uống.
Người
già thường lười vận động, lại ít uống nước nên ban đêm bị "chuột rút"
lại đổ lỗi "bệnh già". Với người lớn tuổi, những bài tập như dưỡng sinh,
yoga sẽ rất có lợi cho việc lưu thông khí huyết, tránh co cơ đột xuất.
Nên tập thói quen tắm nước ấm hoặc ngâm chân nước muối ấm trước khi ngủ
sẽ phòng tránh được "chuột rút" ban đêm.
Phụ
nữ mang thai cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đi bộ nhẹ nhàng, khi ngủ
gác chân cao, không làm việc nặng, tinh thần vui vẻ là đảm bảo cho em bé
khỏe mạnh và bà bầu không bị khó chịu về "chuột rút". Dùng tay massage
hai bắp chân, vươn duỗi hai chân khi nằm cũng là động tác nên tập luyện.
Những
người tiểu đường thường kèm theo rối loạn chuyển hóa các chất khiến
"chuột kéo, rút" cả hai bắp chân càng phải tập luyện và uống thuốc đều
đặn. Những người béo phì cũng cần tăng cường vận động để tránh những
trận bị "chuột rút" bắp chân.
Sau khi tập luyện
thể dục thể thao hoặc ngồi nhiều một chỗ ở trường học, sở làm, bạn nên
massage thường xuyên bắp chân, đùi và những vùng cơ hay bị "chuột rút".
Cách đơn giản, hiệu quả mà tiết kiệm thời gian nhất là sử dụng máy massage cầm tay đa năng.
Với các chức năng chuyên dụng dùng để xoa bóp và thư giãn, máy sẽ giúp
các vùng cơ của bạn mau chóng phục hồi sau tình trạng mệt mỏi, quá tải.
Chức năng xoay đều của máy sẽ giúp massage sâu vào các lớp cơ, giúp lưu
thông khí huyết, đánh tan axid lactic, ngăn ngừa các triệu chứng "chuột
rút" quay trở lại. Bạn còn có thể xoa bóp cùng với các loại tinh dầu
nhằm thư giãn cơ thể sau một ngày vất vả.

Trong
đời, hẳn bạn thỉnh thoảng cũng từng bị "chuột rút", bà con phía nam gọi
là "vọp bẻ", chỗ này bị "rút" lên thì chỗ khác bị "bẻ" xuống, rất khó
chịu. Vậy chuột rút là gì?
Đó
là hiện tượng co thắt cơ đột ngột, thường xuất hiện ở một bắp chân hai
vai, gây cảm giác đau tê, cứng đến mức không cử động được. Phần cơ co
lại giống như "chuột" và "rút" ngắn như khi cậu Tý ở tư thế nằm nên bà
con mình gọi là "chuột rút".
Bệnh thường xảy ra vào ban đêm khi đang ngủ, với những người bị bệnh tiểu đường, parkinson, bệnh tuyến giáp, bệnh thận.
Đặc
biệt, với những người đang bơi bỗng dưng co rút bắp chân thì thật nguy
hiểm vì không thể tiếp tục bơi được nữa. Lại có người lao động trong môi
trường nhiệt độ cao, đổ mồ hôi nhiều, thiếu muối và một số chất điện
giải, đang làm bỗng cứng đơ một chân, phải ngồi xuống xoa, nắn, bóp.
Những
vận động viên (VĐV) tập luyện với cường độ cao, acid lactic ứ lại làm
cơ co thắt bất thường; có người đang chạy phải dừng lại vì không thể
chạy nổi nữa. Báo cáo cho thấy một nửa sổ VĐV chạy marathon bị chứng
bệnh này.
Những
người thừa cân, béo phì, chân bị quá tải vì thể trọng bên trên đè ép
xuống, máu ứ vùng dưới, chẳng những gây giãn tĩnh mạch mà cơ cũng bị co
rút bất thường. Phụ nữ có thai cũng thường bị "chuột rút".
Nhìn
chung, trong cơ thể bạn có sự biến động, mất cân bằng là sẽ ảnh hưởng
trực tiếp đến sự co giãn của cơ và thế là "chuột rút" xuất hiện.
Vì sao bị "chuột rút"?
Ba
nghiên cứu gần đây về cảm thụ ở da, về phản xạ tuỷ và do điện hoạt động
của cơ (electromyography, EMG) đều thống nhất rằng: khi sự dẫn truyền
thần kinh cơ bị rối loạn, thì lẽ ra cơ ở trạng thái giãn, lại tiếp tục
co dẫn đến cứng (Scwellnus và cộng sự).
Nếu
đã do thần kinh cơ thì tế bào cơ cũng như những tế bào khác vận hành
theo một quy luật chung: chúng co giãn nhịp nhàng là nhờ sự cân bằng của
các ion (Na, Ca, Kali, Mg...) di chuyển bên trong và bên ngoài cơ. Khi
cân bằng này bị rối loạn do thiếu hay do vận động không hợp lý sẽ gây ra
sự co cứng.
Hầu
hết những VĐV bị "chuột cắn, rút" đều có mối liên quan đến phản xạ tủy,
đó là các tế bào thần kinh vận động alpha. Sự mệt mỏi của tế bào vận
động alpha xuất hiện ở receptor cảm thụ đến cơ và ức chế cả sự vận hành ở
gân của cơ.
Nhận
xét nữa là khi bị lạnh (nhảy xuống nước lạnh buổi sáng khi chưa làm ấm
cơ thể) rất dễ bị "chuột rút". Có một yếu tố phải kể đến là sự co cứng
đột ngột "chuột rút" cũng có tính chất gia đình. Nếu cha mẹ bạn bị
"chuột rút" thì bạn cũng sẽ được kế thừa các chứng bệnh khó chịu này và
khi đi bơi nhớ đi cùng với một vài người bạn, phòng khi một bên "mái
chèo" "chết máy" bất tử.
Phòng và chữa chuột rút
Thường
"chuột rút" không kéo dài và không gây hậu quả trầm trọng, nhưng nếu
bạn đang làm việc hay đang vận động thì tai nạn có thể xảy ra.
"Chuột
rút" ở cẳng chân: bạn ngồi xuống, dùng tay kéo nhẹ các ngón chân (dù
chúng đang bị tê), chú ý nhất là kéo ngón chân cái. Nếu bạn đang chạy
marathon, bị co cơ bắp đùi thì lập tức bác sĩ của bạn hoặc đồng nghiệp
giúp kéo thẳng chân, ấn đầu gối xuống để cơ hết co, sau đó tiếp tục dùng
dầu nóng xoa bóp.
Nếu
bạn bị giãn tĩnh mạch chi dưới lại hay bị chuột rút cần mang vớ (bít
tất) có tác dụng đàn hồi để đè ép máu tĩnh mạch giúp chúng trở về tim
tốt hơn, tránh ứ đọng. Phụ nữ nên mang giày thấp để không gây quá tải
cho chi dưới.
Muốn
phòng bệnh, điều đơn giản là uống nước đủ bởi khi thiếu nước, sự chuyển
hóa vật chất trong tế bào bị rối loạn sẽ gây ra biến động nhẹ đầu tiên
là co rút cơ. Nếu bạn làm việc trong môi trường nóng nực, đổ mồ hôi
nhiều, nên bổ sung chút muối trong nước uống.
Người
già thường lười vận động, lại ít uống nước nên ban đêm bị "chuột rút"
lại đổ lỗi "bệnh già". Với người lớn tuổi, những bài tập như dưỡng sinh,
yoga sẽ rất có lợi cho việc lưu thông khí huyết, tránh co cơ đột xuất.
Nên tập thói quen tắm nước ấm hoặc ngâm chân nước muối ấm trước khi ngủ
sẽ phòng tránh được "chuột rút" ban đêm.
Phụ
nữ mang thai cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đi bộ nhẹ nhàng, khi ngủ
gác chân cao, không làm việc nặng, tinh thần vui vẻ là đảm bảo cho em bé
khỏe mạnh và bà bầu không bị khó chịu về "chuột rút". Dùng tay massage
hai bắp chân, vươn duỗi hai chân khi nằm cũng là động tác nên tập luyện.
Những
người tiểu đường thường kèm theo rối loạn chuyển hóa các chất khiến
"chuột kéo, rút" cả hai bắp chân càng phải tập luyện và uống thuốc đều
đặn. Những người béo phì cũng cần tăng cường vận động để tránh những
trận bị "chuột rút" bắp chân.
Sau khi tập luyện
thể dục thể thao hoặc ngồi nhiều một chỗ ở trường học, sở làm, bạn nên
massage thường xuyên bắp chân, đùi và những vùng cơ hay bị "chuột rút".
Cách đơn giản, hiệu quả mà tiết kiệm thời gian nhất là sử dụng máy massage cầm tay đa năng.
Với các chức năng chuyên dụng dùng để xoa bóp và thư giãn, máy sẽ giúp
các vùng cơ của bạn mau chóng phục hồi sau tình trạng mệt mỏi, quá tải.
Chức năng xoay đều của máy sẽ giúp massage sâu vào các lớp cơ, giúp lưu
thông khí huyết, đánh tan axid lactic, ngăn ngừa các triệu chứng "chuột
rút" quay trở lại. Bạn còn có thể xoa bóp cùng với các loại tinh dầu
nhằm thư giãn cơ thể sau một ngày vất vả.